ГІСТОРЫЯ ІНСТЫТУТА
Гісторыя стварэння і развіцця Навукова-вытворчага рэспубліканскага ўнітарнага прадпрыемства "Навукова-даследчы інстытут тэхнічнай абароны інфармацыі" цесна звязана з развіццём працэсаў інфарматызацыі ў краіне.
Загадам Дзяржаўнага камітэта СССР па вылічальнай тэхніцы і інфарматыцы № 96 ад 7 мая 1987 г. у выкананне пастановы Савета Міністраў СССР ад 21 красавіка 1987 году ў мэтах цэнтралізацыі кіравання і ажыццяўлення адзінай тэхнічнай палітыкі ў галіне прымянення вылічальнай тэхнікі ў Беларускай ССР ствараецца Беларускае вытворчае аб'яднанне вылічальнай тэхнікі і інфарматыкі (БВА ВТІ), а ў яго складзе : Дзяржаўны навукова-даследчы і канструктарска-тэхналагічны інстытут па тэхнічным абслугоўванні сродкаў вылічальнай тэхнікі (ДНДКТІ).
Асноўнымі функцыямі Інстытута былі: навукова-тэхнічнае забеспячэнне комплекснага цэнтралізаванага абслугоўвання персанальных ЭВМ, тэарэтычныя і эксперыментальныя даследаванні па ўдасканаленні тэхналогій абслугоўвання, укараненню універсальнага і спецыяльна кантрольна-дыягнастычнага абсталявання і тэставага праграмнага забеспячэння, удзел у прыёмачных выпрабаваннях і засваенні новых сродкаў вылічальнай тэхнікі айчыннай і імпартнай вытворчасці, распрацоўка праектаў размяшчэння і прывязкі ЭВМ на плошчах карыстальнікаў, распрацоўка праектаў лакальных і рэгіянальных сетак на базе ЕС, СМ і ПП ЭВМ, пакетаў прыкладных праграм для ПЭВМ, тыпавых рашэнняў аўтаматызацыі кіраўнічай і вытворчай дзейнасці вытворчых аб'яднанняў і прадпрыемстваў ГКВТI СССР, удзел у распрацоўцы комплексных і мэтавых праграм навуковых даследаванняў і доследна-канструктарскіх распрацовак, ажыццяўленне іх суправаджэння і ацэнка эфектыўнасці рэалізаваных праектаў.
Інстытут каардынуе работы па ацэнцы стану сродкаў вылічальнай тэхнікі ў беларускім рэгіёне і развіццё работ па праектаванню і мадэрнізацыі вылічальных цэнтраў з выкарыстаннем лакальных сетак у адпаведнасці з праграмай "Інфарматыка" (Загад ГКВТI №105 ад 25.08.88).
У супрацоўніцтве з калектывамі вядучых устаноў СССР Інстытут ўдзельнічае ў распрацоўцы праекта Канцэпцыі і праграмы інфарматызацыі грамадства ў СССР, а з 1989 года прымае актыўны ўдзел у арганізацыі працэсу інфарматызацыі грамадства ў рэспубліцы: распрацоўвае Канцэпцыю інфарматызацыі грамадства ў БССР і Праграму інфарматызацыі розных галін народнай гаспадаркі БССР на 1991-2001 гады (зацверджана Прэзідыумам СМ РБ 26.11.91).
Канцэпцыя і праграма сфармавалі і вызначылі дзяржаўную палітыку ў галіне інфарматызацыі на перыяд да 2000 года. Паралельна ішла распрацоўка праектаў праграм інфарматызацыі г. Мінска і абласцей рэспублікі.
У 1992 годзе ў выкананне Пастановы Савета Міністраў Рэспублікі Беларусь ад 1992/04/09 №195 "Аб удасканаленні кіравання і навукова-метадычнага кіраўніцтва інфарматызацыяй ў Рэспубліцы Беларусь" загадам Дзяржаўнага камітэта па эканоміцы і планаванню (Госэкономплана) Рэспублікі Беларусь ад 1992/12/01 №35 на базе ДНДКТІ ствараецца Дзяржаўны навукова-даследчы і праектна-тэхналагічны інстытут міжгаліновых праблем інфарматызацыі. Ён надзяляецца функцыямі галаўнога арганізацыі па праграме інфарматызацыі ў Рэспубліцы Беларусь. Інстытут перадаецца ў вядзенне Фонду інфарматызацыі Рэспублікі Беларусь, куратарам Інстытута з'яўляецца Госэкономплан РБ. Мэтай стварэння новай установы была інтэнсіфікацыя работ у галіне інфарматызацыі.
Асноўнымі напрамкамі дзейнасці Інстытута застаецца навуковае і метадычнае забеспячэнне праграмы інфарматызацыі Рэспублікі Беларусь на перыяд 1991-1995 гады і на перыяд да 2000 года і каардынацыя работ па яе выкананню. Інстытуту даручаецца стварэнне рэспубліканскай сістэмы класіфікацыі і кадавання інфармацыі, уніфікаваных сістэм дакументаў, комплексаў стандартаў і іншых прававых і нарматыўных дакументаў па праблемах інфарматызацыі. Інстытут распрацоўвае праекты заканадаўчых і нарматыўных актаў па прававым забеспячэнні працэсу інфарматызацыі (праект Закона Рэспублікі Беларусь "Аб інфарматызацыі"), праекты міжгаліновых аўтаматызаваных сістэм кіравання і апрацоўкі дадзеных, аўтаматызаваных офісаў для дзяржаўных і камерцыйных структур, распрацоўвае і рэалізуе праекты лакальных вылічальных сетак і інш. Адначасова даследуюцца праблемы, звязаныя з наступствамі інфарматызацыі, у прыватнасці, праблемы інфармацыйнай бяспекі.
Гэтай жа пастановай Госэкономплану сумесна з Міністэрствам абароны, Камітэтам дзяржаўнай бяспекі Рэспублікі Беларусь і іншымі зацікаўленымі міністэрствамі і ведамствамі было даручана падрыхтаваць і ў трохмесячны тэрмін унесці ў Савет Міністраў РБ прапанову аб стварэнні Цэнтра бяспекі інфармацыі.
Дзяржаўны цэнтр бяспекі інфармацыі (ДЦБІ) ствараецца ў 1993 годзе пры Міністэрстве абароны, пазней пераходзіць да Савета бяспекі Рэспублікі Беларусь. З гэтага года пачынаецца супрацоўніцтва Інстытуту з ДЦБІ па розных аспектах стварэння дзяржаўнай сістэмы абароны інфармацыі.
У 1996 годзе Указам Прэзідэнта Рэспублікі Беларусь № 204 Інстытут надаецца ДЦБІ ў якасці галаўнога арганізацыі ў галіне абароны інфармацыі і пераймяноўваецца ў Дзяржаўнае прадпрыемства "НДІ праблем абароны інфармацыі".
Асноўнай задачай Інстытута ў гэты перыяд становіцца навуковае, метадычнае і вытворчае забеспячэнне абароны інфармацыйных рэсурсаў Рэспублікі Беларусь. Інстытут распрацоўвае канцэпцыі, навуковыя патрабаванні да сістэм і сродкаў абароны інфармацыі і сістэм яе апрацоўкі, распрацоўвае адпаведныя праекты нарматыўных і метадычных дакументаў у галіне абароны інфармацыі, міжгаліновых праграм даследаванняў па стварэнні сродкаў абароны інфармацыі і кантролю яе абароненасці, праводзіць работы па стварэнні сродкаў абароны і абароненых сістэм, арганізуе эксперыментальная вытворчасць і рэалізацыю узораў прадукцыі і тэхналогій па абароне інфармацыі, удзельнічае ў арганізацыі навучання ў га Асці прымянення метадаў і сродкаў абароны інфармацыі, аказвае паслугі ў галіне абароны інфармацыі ў рамках гаспадарчых дамоваў.
Распрацаваная ў 1996 годзе дзяржаўная навукова-тэхнічная праграма па абароне інфармацыі "Развіццё метадаў і сродкаў сістэмы комплекснай абароны" ( "Абарона інфармацыі") уключана пастановай Савета Міністраў Рэспублікі Беларусь ад 1997/02/11 г. У Пералік ДНТП па важнейшых напрамках. З сакавіка 1997 года Інстытут па кантракце з ДЦБІ забяспечвае выкананне гэтай праграмы ў якасці галаўной арганізацыі-выканаўцы.
У 2000 годзе ў мэтах павышэння эфектыўнасці дзяржаўнай сістэмы абароны інфармацыі ў Рэспубліцы Беларусь выдаецца Указ Прэзідэнта Рэспублікі Беларусь ад 2000/11/28 № 639, у адпаведнасці з якім ДЦБІ атрымлівае статус спецыяльна ўпаўнаважанага дзяржаўнага органа пры Прэзідэнце Рэспублікі Беларусь і ажыццяўляе рэгуляванне дзейнасці па забеспячэнні абароны інфармацыі. Інстытут вызначаны галаўнога навукова-даследчай арганізацыяй у РБ па тэхнічнай абароне інфармацыі і пераймяноўваецца ў навукова-вытворчае рэспубліканскае унітарнае прадпрыемства "Навукова-даследчы інстытут тэхнічнай абароны інфармацыі". У красавіку 2008 года рашэннем Прэзідэнта Рэспублікі Беларусь на базе ДЦБІ пры Прэзідэнце Рэспублікі Беларусь утвораны Аператыўна-аналітычны цэнтр пры Прэзідэнце Рэспублікі Беларусь.
У маі 2010 года ў адпаведнасці з загадам начальніка Аператыўна-аналітычнага цэнтра пры Прэзідэнце Рэспублікі Беларусь ад 31.03.2010 № 19 ажыццёўлена рэарганізацыя Навукова-вытворчага рэспубліканскага ўнітарнага прадпрыемства "Навукова-даследчы інстытут тэхнічнай абароны інфармацыі» шляхам далучэння да яго установы "Упраўленне Аператыўна-аналітычнага цэнтра пры Прэзідэнце Рэспублікі Беларусь па Гомельскай вобласці ". У мэтах аптымізацыі вытворчай дзейнасці прадпрыемства загадам дырэктара ад 25.05.2010 № 83 на базе установы «Упраўленне Аператыўна-аналітычнага цэнтра пры Прэзідэнце Рэспублікі Беларусь па Гомельскай вобласці» створаны філіял Навукова-вытворчага рэспубліканскага ўнітарнага прадпрыемства "Навукова-даследчы інстытут тэхнічнай абароны інфармацыі» з месцазнаходжаннем у г. Гомелі.
У цяперашні час Інстытут з'яўляецца галаўной арганізацыяй па выкананні:
- праграмы Саюзнай дзяржавы "Удасканаленне сістэмы абароны агульных інфармацыйных рэсурсаў Беларусі і Расіі на аснове высокіх тэхналогій" на 2011 - 2015 гады;
- Дзяржаўнай навукова-тэхнічнай праграмы "Развіццё метадаў і сродкаў сістэмы комплекснай абароны інфармацыі" (шыфр "Абарона інфармацыі-2") на 2011 - 2015 гады;
- Нацыянальнай праграмы паскоранага развіцця паслуг у сферы інфармацыйна-камунікацыйных тэхналогій на 2011-2015 гады падпраграмы "Бяспека інфармацыйна-камунікацыйных тэхналогій і лічбавы давер».
Праграмы па развіццю дзяржаўнай сістэмы навукова-тэхнічнай інфармацыі на 2011-2013 гады і на перспектыву да 2015 года:
- Дзяржаўнай праграмы стварэння Адзінай інфармацыйнай сістэмы дзяржаўнай статыстыкі Рэспублікі Беларусь (ЕIСГС) на 2007 - 2013 гады;
- Нацыянальнай праграмы паскоранага развіцця паслуг у сферы інфармацыйных тэхналогій на 2011-2015 гады падпраграмы "Электронны ўрад".
Акрамя таго, інстытут выконвае асобныя заданні дзяржаўных органаў і ведамстваў па аналізе і павышэнню ўзроўню інфармацыйнай бяспекі іх інфармацыйных сістэм, абароне іх рэсурсаў, а таксама працы ў межах дамоваў, заключаных з арганізацыямі Рэспублікі Беларусь і замежнымі партнёрамі, у сферы тэхнічнай абароны інфармацыі.
